Działanie prądu elektrycznego na organizm człowieka może mieć charakter bezpośredni lub pośredni. Działanie bezpośrednie (porażenie elektryczne) występuje wtedy, gdy przez ciało człowieka popłynie prąd elektryczny. Wywołuje on wiele zmian fizycznych, chemicznych i biologicznych w organizmie, zakłóca działanie układu nerwowego, co może objawiać się uczuciem bólu, kurczami mięśni, zatrzymaniem oddechu, zaburzeniami krążenia krwi, zaburzeniami wzroku, słuchu i równowagi, utratą przytomności czy migotaniem komór serca, a często kończy się nawet śmiercią.
Główną przyczyną śmierci w wyniku porażenia prądem, często uważaną za jedyną, jest migotanie komór serca, lecz śmierć może nastąpić również w skutek uduszenia, lub blokady serca, przy czym należy pamiętać o tym że każdy organizm ludzki inaczej reaguje na przepływ prądu elektrycznego.

Porażenie prądem może wystąpić po zetknięciu się ciała człowieka z częściami metalowymi, które normalnie nie są pod napięciem, czyli są oddzielone od obwodu elektrycznego izolacją roboczą, lub po zetknięciu z przedmiotami metalowymi nie stanowiącymi części urządzeń elektrycznych np. z instalacją wodociągową i grzewczą. Szczególne zagrożenie powoduje obsługa przyrządów ręcznych, których napięcie przekracza napięcie bezpieczne, więc najczęstszą przyczyną porażeń jest zetknięcie się z uszkodzonymi przyrządami takimi jak: wiertarki czy lampy przenośne.
Skutki porażenia prądem zależą od jego rodzaju, wartości, czasu oddziaływania oraz drogi przepływu przez ciało.
Działanie pośrednie prądu elektrycznego powoduje różnego rodzaju urazy, powstające bez przepływu prądu przez organizm, np. oparzenia łukiem elektrycznym czy uszkodzenia wzroku wskutek dużej jaskrawości łuku elektrycznego.
Porażenia i oparzenia prądem elektrycznym mogą być spowodowane: wadliwą budową urządzeń, pojawieniem się napięcia na metalowych częściach urządzeń i konstrukcjach nie będących zwykle pod napięciem (np. w wyniku zwarć), a także nieprzestrzeganiem przepisów bezpieczeństwa pracy oraz instrukcji obsługi urządzeń, lekkomyślnością, czy brakiem odpowiedniej wiedzy o zagrożeniach.
W określonych warunkach urządzenia elektryczne mogą także spowodować pożar i wybuch. Pożar powstaje zwykle na skutek niewłaściwego stanu technicznego urządzeń elektrycznych, np. nadmiernego nagrzewania się, iskrzenia połączeń lub nieprawidłowego ich użytkowania. Wybuch może być spowodowany nawet przez urządzenie w pełni sprawne technicznie, którego konstrukcja nie jest jednak przystosowana do wymagań danego środowiska pracy. Prąd elektryczny jest niewątpliwie błogosławionym wynalazkiem ludzkości, ale stykając się z nim, trzeba zachować wielką ostrożność.

Jak postępować przy porażeniu prądem
Uwalnianie porażonego spod działania prądu elektrycznego
– wyłącz napięcie właściwego obwodu elektrycznego
– odciągnij porażonego od urządzenia pod napięciem odpowiednimi
narzędziami z suchego drewna lub tworzywa sztucznego
– gdy wyłączenie napięcia może spowodować upadek porażonego,
zabezpiecz go przed tym
– po wyłączeniu napięcia upewnij się o jego braku za pomocą
wskaźnika napięcia

Pierwsza pomoc

Podejmując się ratowania ofiary porażenia prądu, należy zachować dużą ostrożność, aby samemu nie ulec porażeniu. Dlatego w pierwszej kolejności jak najszybciej odetnij ofiarę od źródła prądu – wyłącz bezpieczniki, a następnie wyjmij z gniazdka wtyczkę urządzenia elektrycznego, które spowodowało porażenie. Zrób to za pomocą drewnianego lub plastikowego kija od szczotki (pod żadnym pozorem nie używaj metalowych lub miedzianych przedmiotów, ponieważ przewodzą prąd). Dopiero wtedy możesz podejść do ofiary.

Prostsza, ale bardziej ryzykowna metoda polega na odciągnięciu drewnianym kijem poszkodowanego od źródła prądu. Zrób to stojąc na gumowej podkładce lub gumowym dywaniku samochodowym (możesz także założyć buty z podeszwą gumową np. kalosze). Następnie wezwij pogotowie.
Do czasu przybycia karetki udziel poszkodowanemu pomocy:

• jeśli jest przytomny i nie wymaga pilnej interwencji na miejscu – czekaj na karetkę.
• jeśli jest nieprzytomny, ale oddycha i jest zachowane krążenie – czekaj na karetkę.
  
• jeżeli poszkodowany nie oddycha (nastąpiło Nagłe Zatrzymanie Krążenia) –  wykonaj sztuczne oddychanie i masaż serca.
  
  
• jeśli stwierdzisz objawy wstrząsu (blada, zimna skóra, która jest zlana potem, poszkodowanym wstrząsają dreszcze, ma przyspieszone tętno) – ułóż osobę poszkodowaną w pozycji przeciwwstrząsowej (na plecach, z uniesionymi nogami).
  Jeśli do porażenia doszło na wolnym powietrzu np. wskutek zerwania sieci elektrycznej, w pierwszej kolejności zadbaj o swoje bezpieczeństwo i nie podchodź do elementów linii przesyłowej na odległość mniejszą niż 5 m, ponieważ elektryczność przenoszą wilgotna ziemia oraz powietrze i możesz ulec porażeniu. Jeśli znajdujesz się w strefie ryzyka, nie stawaj na ziemi (jeśli jest taka możliwość stań na suchym drzewie lub na czymś drewnianym albo gumowym). Pomoc należy ograniczyć do powiadomienia pogotowia ratunkowego. Przy zgłaszaniu wypadku należy poinformować, że dotyczy on porażenia prądem wysokiego napięcia.